Uit onderzoek blijkt dat kinderen met autisme gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van problematisch gamegedrag. Dat heeft te maken met de enorme aantrekkingskracht die games hebben op hen. In dit blogartikel leggen we uit waar die aantrekkingskracht vandaan komt en geven we tips mee hoe je ervoor kan zorgen dat gamen niet uit de hand loopt, zodat het een gezonde hobby kan blijven.
Wat is autisme?
Volgens de medische wereld is autisme, ook wel autismespectrumstoornis (‘ASS’) genoemd, is een ontwikkelingsstoornis die zich voordoet bij zowat 1% van de bevolking, en komt zowel bij meisjes als bij jongens (met meer diagnoses tot nu toe) voor. De organisatie Autisme Centraal omschrijft de uitdagingen van mensen met deze stoornis als volgt: ‘De kernproblemen van autisme situeren zich op het gebied van communicatie, op sociaal vlak en in het flexibel denken en handelen.’
Echter wordt de focus bij autisme nog te vaak gelegd op de negatieve aspecten ervan. Dat is jammer, want kinderen met autisme hebben net veel talenten die erg nuttig kunnen zijn voor zichzelf en de samenleving. Denk maar aan hun oog voor detail, analytisch denken, technisch inzicht, eerlijkheid en loyaliteit. Stuk voor stuk talenten die kinderen met autisme kunnen inzetten om een waardevolle bijdrage te leveren aan de wereld.
De neurodiversiteitsbeweging roept daarom op om autisme niet langer te beschouwen als een stoornis, waarvan je moet genezen, maar als een andere manier van zijn. Want iedereen denkt, communiceert, en interageert op een andere manier met hun omgeving en er is geen één juiste of standaard manier. Zo bestaan er volgens neurodiversiteit geen één standaard brein. Ieder brein is uniek en komt met een eigen manier van zijn, uitdagingen en sterktes; dus ook dat van mensen met autisme.
Gamen en autisme: een match made in heaven
Net omdat kinderen met autisme een andere manier van zijn hebben en de wereld dus op een eigen unieke manier ervaren, kan de wereld zoals die vandaag is voor hen overweldigend zijn. De maatschappij is meer aangepast aan hoe de meerderheid denkt, communiceert en interageert en verwachten van wie daarvan ‘afwijkt’ zoals mensen met autisme dat ze zich aanpassen aan de dominante standaard manier van zijn. De wereld voelt dan al snel als een vreemde plek waar autistische personen zich niet thuis voelen.
Daartegenover heb je de gamewereld die omwille van zijn logische, gestructureerde en fantasierijke wereld erg past bij hun manier van denken en zijn. In de virtuele wereld voelen ze zich meteen thuis. Ze kunnen er bovendien hun sociale interactie controleren, wat in de echte wereld een enorme uitdaging vormt. Het is dan ook maar normaal dat de gamewereld voor kinderen met autisme erg aantrekkelijk is. In een spel zijn de prikkels enigszins voorspelbaar, beïnvloedbaar, veilig en beperkt.
Net omdat ze zich thuis voelen in de gamewereld dreigt er het gevaar om gamen te gebruiken als vlucht uit de werkelijkheid. Daarbovenop zorgt hun neiging om een grote passie te voelen voor één activiteit of onderwerp ervoor dat ze zich nog meer willen verdiepen in die gamewereld, ten koste van alle andere activiteiten. Op die manier kunnen ze erg afhankelijk worden van deze virtuele werelden. Gamen als hobby verandert dan stilaan in een verslaving en dat is niet de bedoeling. De vraag is dan: hoe zorgen we ervoor dat gamen een gezonde hobby blijft voor kinderen met autisme?
Wat is het juiste evenwicht?
Bij elk kind, jongere of volwassene is het belangrijk dat hun lichamelijke, psychische en sociale welzijn in balans is. De virtuele werelden zorgen hier voor extra uitdagingen. Hieronder vind je enkele tips die handig kunnen zijn bij het behouden van een digitale balans bij kinderen met autisme.
Toon interesse
Een kind vindt de erkenning van hun ouders erg belangrijk en zal er ook zeer veel voor over hebben. Het is daarom belangrijk dat je de interesses van je kind leert begrijpen en ook aanvaardt dat ze bijvoorbeeld geïnteresseerd zijn in iets waar jij maar weinig van begrijpt, zoals de gamewereld.
Toon dus oprechte interesse in het gamen en achterhaal waarom ze het leuk vinden. Specifiek voor kinderen met autisme denk je best op voorhand na over de formulering van deze vragen. Het is voor hen namelijk niet gemakkelijk te antwoorden op gevoelsvragen. Vervang wat vaker open, voor hen soms moeilijke vragen zoals 'Hoe voel je je…' of 'Wat vind je leuk aan…' … met meer gesloten, makkelijk te beantwoorden vragen zoals 'Welk spel speel je?', 'Wat moet je er in doen?', 'Met wie speel je?', 'Wanneer is het uitgespeeld?'
Bovendien kan het een enorme hulp zijn dat je als ouder weet welke games je kind graag speelt, hoelang een spel duurt, met wie ze gamen en of er eventueel geld aan te pas komt. Dat zal je helpen bij het maken van duidelijke afspraken.
Duidelijke afspraken
Duidelijke afspraken zijn voor elk kind belangrijk, maar misschien nog wel het meest bij kinderen met autisme. Bouw een routine in het gamen en plan deze momenten in hun agenda in. Zo is het duidelijk wanneer ze wel of niet mogen gamen. Het kan een extra hulp zijn als je de agenda visueel maakt door hem ergens op te hangen waar je kind vaak komt.
Herhaal de afspraken die je gemaakt hebt net voor ze beginnen met spelen, zodat ze eraan herinnerd worden en de verwachtingen duidelijk zijn. Zeg hen vijf à tien minuten voor het einde dat hun speeltijd er bijna op zit. Dit helpt hen om tijdig af te ronden. Als je beter weet hoe de spelletjes werken, kun je ook betere afspraken maken. Bijvoorbeeld als je om 18 u gaat eten, en je weet dat ze zo'n 15 minuten nodig hebben voor een potje FIFA, dat de afspraak dan is dat ze niet meer na 17.45 u. een nieuw potje beginnen. Dat is een betere afspraak dan om 18 u te stoppen, wat moeilijk is als ze midden in een spel zitten.
Schermvrije momenten inplannen
Het inplannen van gametijd is belangrijk, maar ook het inplannen van schermvrije momenten is belangrijk voor het behouden van een digitale balans. We zeggen het vaak tegen gezinnen die we begeleiden: laat verveling toe. Dit is iets wat bij het leven hoort en je vervelen brengt je ook soms nieuwe inzichten en laat je creativiteit de vrije loop.
Natuurlijk is dit misschien een extra uitdaging voor kinderen met autisme, die toch vaak graag willen weten wat er van hen verwacht wordt of een bepaalde controle willen hebben. De vrijheid die ontstaat in geplande momenten van verveling kunnen voor hen misschien te overweldigend zijn. Daarom kan het een hulp zijn dat je op voorhand samen met je kind gaat bepalen wat ze op die momenten gaan of kunnen doen.
Maak een ‘verveelpot’, met allerlei ideeën voor activiteiten erin verzameld die ze er kunnen uithalen wanneer ze zich vervelen. De geplande schermvrije momenten kunnen bijvoorbeeld een mix zijn tussen gezinsmomenten en momenten waarin ze een activiteit kunnen kiezen uit het verveelblad. Een wekelijkse schermvrije avond van 2 à 3 uur invoeren is al een goed begin, zeker als je het op een vaste dag elke week kan laten terugkomen bezorgt het ook routine en voorspelbaarheid, wat helpt bij jongeren met autisme.
Wees een rolmodel
Dit laatste puntje lijkt misschien niet van toepassing te zijn op kinderen met autisme. Zij hebben het vaak bijzonder moeilijk met het interpreteren van non-verbale communicatie en zullen dus ook het gedrag van anderen minder snel kopiëren.
En toch is dit een belangrijk punt, omdat je als ouder, zeker als het gaat over schermgebruik, een belangrijk signaal uitstuurt naar je kind. Indien jij bijvoorbeeld zelf veel tijd op een scherm doorbrengt en enkel je kind beperkingen oplegt, dan kan dat voor kinderen en specifiek kinderen met autisme heel wat verwarring en discussie met zich meebrengen. Wees je dus bewust van je eigen schermgebruik in de buurt van je kind.
Wij hopen dat dit blogartikel over gamen bij kinderen met autisme jullie kan helpen in het behouden van een digitale balans. Ontdek ook onze blog over de click tussen Gamen en Autisme.
Zitten jullie nog met vragen of ben je op zoek naar ondersteuning om een digitale balans te creëren bij je kind of binnen je gezin? Dan staan we voor je klaar om je te ondersteunen. Samen creëren we een on- en offline balans voor je gezin, met meer rust, groei en medewerking. Neem gerust contact met ons op via de contactpagina en we helpen je met plezier verder.
